Komenda Hufca ZHP Krosno im. Jana i Stanisława Magurów

Bohaterowie Hufca ZHP Krosno

JAN MAGURA

Urodził się 23 lutego 1922 roku w Potoku (bliźniaczy brat Stanisława). Od najmłodszych lat pasjonował się wraz z bratem pracą w ZHP. Był drużynowym IV Drużyny Harcerzy im. Jana Sobieskiego w Krośnie. Był doskonałym organizatorem, i wychowawcą powierzonej mu młodzieży. W lipcu 1935 roku wraz z bratem uczestniczył w Zlocie Harcerzy w Spale. W 1937 roku pełnił funkcję zastępowego na obozie w Jaremczu. Ukooczył kurs podharcmistrzowski w Foluszu w roku 1938. Jan Magura uzyskał Kategorię B pilota szybowcowego 28 sierpnia 1939 roku w Szkole Szybowcowej w Tęgoborzu. Był czynnym członkiem oddziału Polskiego Towarzystwa Turystycznego w Krośnie. Wszechstronnie wysportowany uprawiał gimnastykę, narciarstwo, łyżwiarstwo, grał w tenisa i siatkówkę.

W pierwszych dniach II wojny światowej pełnił służbę wartowniczą i patrolową w oddziale Przysposobienia Wojskowego. Tuż przed wkroczeniem Niemców do Krosna, wraz z ojcem i bratem Stanisławem, opuścił Krosno i licząc na szansę wstąpienia do polskiego wojska, wyruszył na wschód, docierając do Lwowa. Tam jednak, po wkroczeniu Sowietów, ojciec zdecydował o powrocie do domu. Obsadzoną już wtedy niemieckimi i sowieckimi posterunkami granicę na rzece San przekroczyli nielegalnie nocą w grupie innych uciekinierów. W grudniu 1939 roku czynnie uczestnicząc w zorganizowanej przez Polski Czerwony Krzyż akcji pomocy dla Polaków wysiedlonych z ziem zachodnich Polski.

Służbę w konspiracji Jan rozpoczął pod ps. "Koliber" (później "Pirat") już jesienią w 1939 roku w Tajnej Organizacji Wojskowej. Z czasem związał się jeszcze z Szarymi Szeregami. Jedną z akcji sabotażowo-dywersyjnych, w której obydwaj bracia brali udział, był napad z 26/27 stycznia 1943 roku na kasę zarządu firmy Karpathen Ol Aktreingese Uschaff w Krośnie i zdobycie 789 562 zł dla potrzeb AK. W listopadzie 1943 roku Jan był uczestnikiem zakończonych niestety niepowodzeniem, szczególnie trudnych i niebezpiecznych prób porwania gestapowca Teodora Drzyzgi.

W dniu 3 stycznia 1944 roku funkcjonariusze gestapo aresztowali inż. Ludwika i Florentynę Madejewskich z synami Ludwikiem i Zdzisławem. Następnego dnia ujęli braci Jana i Stanisława Magurów. Aresztowanym zarzucano współpracę z Zenonem Sobotą i współudział w rozbiciu więzienia jasielskiego. Podczas okrutnego śledztwa, mimo bestialskich tortur, bracia Magurowie nie załamali się i nie wydali nic ze znanych im tajemnic organizacji.

Zenon Sobota, wówczas oficer dywersji Komendy Podokręgu AK Rzeszów, przystąpił natychmiast do przygotowano w celu odbicia aresztowanych. Planował ponowne uderzenie na więzienie w Jaśle oraz zasadzkę na trasie transportu więźniów z Jasła do Krakowa. Postawił w stan pogotowia zespół dywersyjny złożony z doświadczonych żołnierzy dywersji, z uczestnikami sierpniowej akcji na jasielskie więzienie włącznie. W oparciu o zebrane informacje okazało się jednak, że akcja na więzienie nie ma szans powodzenia. Nie udało się też w porę uzyskać żadnej konkretnej wiadomości o terminie i trasie transportu więźniów do Krakowa. W rezultacie Niemcy wywieźli aresztowanych z Jasła.

Dnia 13 stycznia 1944 roku zarejestrowano ich w krakowskim wiezieniu przy ul. Montelupich. Matka Emilia Magura dnia 22 stycznia 1944 roku otrzymała od obu synów karty zapotrzebowania na paczki. Natomiast paczka z lekarstwami wysłana dla Jana wróciła z adnotacją: "17" i datą 4 lutego 1944 rok. Można z dużym prawdopodobieństwem sądzi, że zginął on w lesie koło Grębałowa, podczas zbiorowej egzekucji 100 więźniów, zamordowanych w odwet za zamach na pociąg specjalny Hansa Franka. Miejsca wiecznego spoczynku bliźniaczych braci Jana i Stanisława Magurów są dotąd nieznane.

 

STANISŁAW MAGURA

Urodził się 23 lutego 1922 roku w Potoku (bliźniaczy brat Jana). Od najmłodszych lat pasjonował się, wraz z bratem, pracą w ZHP. Był drużynowym III Drużyny Harcerzy im. Karola Chodkiewicza w Krośnie. Był doskonałym organizatorem i wychowawcą powierzonej mu młodzieży. W lipcu 1935 roku wraz z bratem uczestniczył w Zlocie Harcerzy w Spale. W 1937 roku pełnił funkcję zastępowego na obozie w Jaremczu i komendanta na obozie szkoleniowym w Cisnej. Ukończył kurs podharcmistrzowski w Foluszu koło Jasła w roku 1938. Dnia 27 czerwca 1938 roku Stanisław zostaje wybrany prezesem Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego im. Ignacego Łukasiewicza w Krośnie. W sierpniu 1939 roku Stanisław uzyskał Kategorię B pilota szybowcowego na kursie szybowcowym na lotnisku w Krośnie. Wszechstronnie wysportowany.

W pierwszych dniach II wojny światowej pełnił służbę wartowniczą i patrolową w oddziale Przysposobienia Wojskowego. Tuż przed wkroczeniem Niemców do Krosna, wraz z ojcem i bratem Stanisławem, opuścił Krosno i licząc na szansę wstąpienia do polskiego wojska, wyruszył na wschód, docierając do Lwowa. Tam jednak, po wkroczeniu Sowietów, ojciec zdecydował o powrocie do domu. Obsadzoną już wtedy niemieckimi i sowieckimi posterunkami granicę na rzece San przekroczyli nielegalnie nocą w grupie innych uciekinierów. W grudniu 1939 roku czynnie uczestnicząc w zorganizowanej przez Polski Czerwony Krzyż akcji pomocy dla Polaków wysiedlonych z ziem zachodnich Polski.

Służbę w konspiracji Jan rozpoczął pod ps. "Koliber" (później "Pirat") już jesienią w 1939 roku w Tajnej Organizacji Wojskowej. Z czasem związał się jeszcze z Szarymi Szeregami. Jedną z akcji sabotażowo-dywersyjnych, w której obydwaj bracia brali udział, był napad z 26/27 stycznia 1943 roku na kasę zarządu firmy Karpathen Ol Aktreingese Uschaff w Krośnie i zdobycie 789 562 zł dla potrzeb AK. W listopadzie 1943 roku Jan był uczestnikiem zakończonych niestety niepowodzeniem, szczególnie trudnych i niebezpiecznych prób porwania gestapowca Teodora Drzyzgi.

W dniu 3 stycznia 1944 roku funkcjonariusze gestapo aresztowali inż. Ludwika i Florentynę Madejewskich z synami Ludwikiem i Zdzisławem. Następnego dnia ujęli braci Jana i Stanisława Magurów. Aresztowanym zarzucano współpracę z Zenonem Sobotą i współudział w rozbiciu więzienia jasielskiego. Podczas okrutnego śledztwa, mimo bestialskich tortur, bracia Magurowie nie załamali się i nie wydali nic ze znanych im tajemnic organizacji.

Zenon Sobota, wówczas oficer dywersji Komendy Podokręgu AK Rzeszów, przystąpił natychmiast do przygotowano w celu odbicia aresztowanych. Planował ponowne uderzenie na więzienie w Jaśle oraz zasadzkę na trasie transportu więźniów z Jasła do Krakowa. Postawił w stan pogotowia zespół dywersyjny złożony z doświadczonych żołnierzy dywersji, z uczestnikami sierpniowej akcji na jasielskie więzienie włącznie. W oparciu o zebrane informacje okazało się jednak, że akcja na więzienie nie ma szans powodzenia. Nie udało się też w porę uzyskać żadnej konkretnej wiadomości o terminie i trasie transportu więźniów do Krakowa. W rezultacie Niemcy wywieźli aresztowanych z Jasła.

Dnia 13 stycznia 1944 roku zarejestrowano ich w krakowskim wiezieniu przy ul. Montelupich. Matka Emilia Magura dnia 22 stycznia 1944 roku otrzymała od obu synów karty zapotrzebowania na paczki. Od Stanisława drugie zapotrzebowanie na paczkę nadeszło dnia 22 lutego 1944 roku. Od tego momentu dalsze losy Stanisława pozostają nieznane. Miejsca wiecznego spoczynku bliźniaczych braci Jana i Stanisława Magurów są dotąd nieznane.

 


 

Przy grobowcu rodzinnym Magura-Witkowskich na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie znajduje się attyka poświęcona pamięci Jana i Stanisława Magurów. Ich nazwiska znalazły się na pamiątkowych tablicach wmurowanych na budynku Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w Krośnie im. Mikołaja Kopernika, na Ścianie Pamięci w nawie Kościoła oo. Franciszkanów w Jaśle i na ścianie Szkoły Podstawowej nr 10 w Krośnie.

W roku 1983 Hufiec ZHP Krosno przyjął Jana i Stanisława Magurów za swoich patronów. Uchwałą Głównej Kwatery ZHP dnia 22 maja 1983 roku pośmiertnie uhonorowani zostali Krzyżami Zasługi dla ZHP z Rozetą i mieczami.

Rada Miejska w Krośnie na propozycję Komitetu Obywatelskiego "Solidarnośd", dnia 30 kwietnia 1992 roku podjęła uchwałę: jedną z przecznic ulicy Krakowskiej nazwano "ulicą Jana i Stanisława Magurów".

16 maja 1998 roku wmurowano tablicę pamiątkową poświęconą bohaterom wykonaną w darze dla Hufca ZHP Krosno przez artystę - rzeźbiarza mgr Mieszka Tylkę z Krakowa.

 

Dla drużynowych

WARTO ZAJRZEĆ

AKCJA 1,5% DLA ZHP